مجید خسروآبادی، شاعر آیینی مهمان دیشب شبنشینی بود؛ وی در این برنامه در رابطه با نحوه پیدایش تعزیه و همچنین مفاهیم مختلف در آن صحبت کرد. او همچنین در مورد آموزشهای ارائه شده در دوره آموزش تعزیه کلاسیک سخن گفت.
مجید خسروآبادی، گفت: شعر آیینی به اشعاری گفته میشود که آموزههای اسلامی را در خود جای میدهند. ما در تعزیه کاملا از اشعار آیینی استفاده میکنیم و به نوعی میتوان گفت اشعار آیینی از تعزیه ایجاد شدهاند. در گذشته اشعار آیینی وجود نداشت و برای ایجاد تعزیه بر اساس مقتلها شعر گفتند و به این گونه شعر آیینی شکل گرفت.
اشعار آیینی بسیار پر معنی هستند که سه بخش دارند؛ بخش اول شعر آیینی به مسائل توحیدی و عرفانی برمیگردد. در ادامه بخش دوم شعر آیینی ماهیت اخلاقی، اجتماعی و آموزشی دارد. بخش سوم این اشعار به مرثیه بر میگردد. علاقهمندان برای بررسی اشعار آیینی باید به این سه بخش دقت کنند. افراد باید توجه داشته باشند که شعر عاشورایی تنها بخشی از شعر آیینی است.
وی افزود: من از پنج سالگی و پیش از یاد گرفتن فارسی تعزیهخوانی میکردم. حدود ۱۲ سال پیش کانونی در تهران تاسیس کردیم تا کم و کاستیهای اجرای تعزیهها را از میان برداریم. ما در این کانون طی ۱۲ ترم تعزیه کلاسیک را آموزش میدهیم. در گذشته تعزیهها به صورت سینه به سینه آموزش داده میشدند و افراد ناچار بودند آن را به صورت تجربی بیاموزند. اکنون در کانون ما، موافقخوانها در ترم دوم از مخالفخوانها جدا میشوند و آداب مختلف را میآموزند. اشخاص با گذراندن ۱۲ ترم میتوانند مدرک تعزیهخوانی را دریافت کنند و تاکنون ۸۳۰ نوجوان توانستهاند از کانون ما فارغالتحصیل شوند. ما از سن ۹ سالگی پذیرش دانشجو داریم و افراد میتوانند طی کمتر از ۳ الی ۴ سال تحصیل خود را کامل کنند.
او اظهار داشت: تشخیص نسبت شور و شعور در تعزیهخوانی مرز بسیار باریکی دارد که حتی برای تعزیهخوانهای بزرگ کشور نیز ایجاد مشکل میکند. شاعرانی که میخواهند در سرودن اشعار خود مرز شعر و شعور را رد نکنند باید ابتدا زندگی اهل بیت را کامل بخوانند تا منش و رفتار آنها را حفظ باشد. به این صورت شاعر دیگر از بعد شعور رد نمیشود و میتواند از رد کردن مرزها جلوگیری کند. شعور حسینی سرشار از عرفان، رشادت، بزرگمنشی، بزرگواری و ایثارگری است که شاعر آیینی باید با تمام آنها آشنایی داشته باشد.
این شاعر آیینی گفت: رنگشناسی در تعزیه به اندازهای با دقت انتخاب شدهاند که مفهوم را به بهترین نحوه انتقال میدهند؛ برای مثال حر در تعزیهها رنگ زرد بر تن دارد که نشان از دو دلی و تردید او دارد. همانطور که در چراغ راهنمایی و رانندگی مشاهده میکنید، رنگها مفهوم متفاوتی دارند که این امر در تعزیهخوانی نیز رعایت شده است. در گذشته برای عمر بن سعد نیز رنگ زرد انتخاب میشد چرا که او نیز تا روز آخر خیلی به جنگ تمایل نداشت اما پس از آن نظر خود را عوض کرد.
در ادامه افرادی مانند شمر حتما رنگ قرمز به تن دارند. در برخی موارد همچنین برای سنگدلترین افراد مانند حرمله رنگ سیاه در نظر گرفته شده تا تاریکی روح آنها به نمایش درآید. از طرف دیگر رنگ سفید برای مسلم است چرا که نقش سفیر صلح را داشته و برای جنگ نیامده بود.
وی افزود: قدیمیترین نسخه تعزیه امروزی به حدود چهارصد سال پیش برمیگردد که هنر بسیار پرمفهومی دارد. تمامی رنگها و نکات در تعزیه با فکرهای بسیار طراحی شدهاند و مفهوم خاص خود را دارند.
گفتنی است؛ برنامه «شب نشینی» از شنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۲۳:۳۰ به وقت تهران و ۲۱ به وقت وین بر روی آنتن شبکه جهانی جام جم میرود و تهیه کننده این برنامه نیز علی اصغر کاکاوند است. اطلاعات بیشتر درباره «شب نشینی» و مهمانهای برنامه هر روز در صفحه اینستاگرامی @shabneshini. irani بارگذاری میشود.