حامد الطافی، مدیر رصد و کاربری علمی رصد خانه ملی گفت: بحث رصد و نجوم از شاخه‌های علم هستند که حوزه مبتدی آن نیز بسیار دیده می‌شود؛ به طوری که دانش‌آموزان، دانش جویان و حتی کسانی که فعالیت مرتبطی با نجوم ندارند در این رابطه تحقیق می‌کنند و موضوعات جدید را به صورت مبتدی دنبال می‌کنند. خوشبختانه در ایران نیز جامعه وسیعی در حوزه نجوم آماتوری وجود دارد؛ در بخش نجوم دانشگاهی نیز افراد بسیاری هستند که به تحقیق درباره ستاره‌ و سیاره‌ها می‌پردازند. ابزار این افراد نیز رصدخانه‌هایی است که در حال فعالیت هستند.

الطافی ادامه داد؛ تا پیش از احداث رصدخانه ملی در ایران، ما پژوهش‌های نجومی داشتیم که توسط دانشمندان در سطح جهانی انجام می‌شد اما ساخت رصدخانه ملی با این امکانات رشد نجوم در ایران را به شدت افزایش می‌دهد چرا که داده‌های لازم را به صورت مستقیم دریافت می‌کنیم و خودکفا شده‌ایم. پیش از این پیشنهاد رصد به تلسکوپ‌های بزرگ دنیا داده می‌شد تا آن‌ها اطلاعات لازم را در اختیار ما بگذارند اما اکنون ما در شرایطی هستیم که می‌توانیم اطلاعات دسته اول را کسب کنیم و به طور مستقل بر روی آن‌ها تحقیق کنیم.

وی افزود: خوشبختانه مراحل لازم برای دریافت اولین نور توسط رصدخانه ملی طی یک سال اخیر انجام شد و ما توانستیم فعالیت این رصدخانه را آغاز کنیم. تلسکوپ رصدخانه ملی ۳.۵ متری است که در کلاس ۴ متر قرار دارد؛ در دنیا تلسکوپ‌های ۱۰ متری نیز وجود دارند. تلسکوپ‌های ۳ متری اکنون نسبت به گذشته فناوری بسیار قوی‌تری دارند و اطلاعات بهتری را در اختیار منجمان قرار می‌دهند.

او اظهار داشت: نکته مهم در رابطه با رصدخانه ملی ایران خاص بودن آن در منطقه است؛ به طوری که عموم تلسکوپ‌های دنیا در کشورهایی مانند شیلی، اسپانیا و آمریکا قرار دارد و در منطقه خاورمیانه تلسکوپ رصدخانه ملی منحصر به فرد است. به طور کلی تلسکوپ‌های نزدیک ما تنها در ترکیه و هند هستند که رصدخانه ترکیه اکنون در حال ساخت است و تکمیل نشده است. ما در نظر داریم استقلال خود را در تحقیقات نجومی افزایش دهیم چرا که درخواست دادن به رصدخانه‌های دیگر در دنیا دردسرهای خاص خود را دارد که زمان بسیاری را به خود اختصاص می‌دهد.

مدیر رصد و کاربری علمی رصد خانه ملی گفت: ما با ساخت تلسکوپ رصدخانه ملی توانستیم فناوری‌ها بسیار مهمی را در اختیار بگیریم و پیشرفت بسیاری داشته باشیم. ما در کنار گرفتن فواید مستقیم از ساخت رصدخانه ملی توانستیم دستاوردهای علمی قابل‌توجهی داشته باشیم.

الطافی اظهار کرد: جیمز وب از برترین تلسکوپ‌های حال حاضر جهان است که به صورت فضایی فعالیت می‌کند و محدودیت‌های تلسکوپ‌های زمینی را ندارد. این تلسکوپ توسط کد‌های صدایی را بر اساس نت‌های موسیقی تعریف کردند و هر قسمت از مشخصات تصویر را به این صدا‌ها ارتباط دادند.

وی افزود: به دنبال این مسئله زمانی که تلسکوپ نوعی از ستاره‌ها را مشاهده می‌کند صدا‌های مرتبط با آن‌ها را ایجاد می‌کند که حالت متفاوت و جالبی به خود می‌گیرد. در نتیجه صداهایی که ما از تصاویر فضایی می‌گیریم ارتباطی به صدای آن محیط ندارد بلکه تنها نتیجه صداگذاری محققان است.

او اظهار داشت: فرآیند نصب تلسکوپ از فاز انجام تنظیمات تلسکوپ کاملا جدا است؛ به طور کلی فاصله نصب تلسکوپ با نورگیری کوتاه نیست اما خوشبختانه ما توانستیم در مدت زمان کوتاهی این کار را انجام دهیم و بر خلاف رصدخانه‌های دیگر از همان ابتدا از سوژه‌های دور در فضا تصویربرداری کردیم.

برنامه صبحگاهی "صبح پارسی" که از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۹ صبح به تهیه کنندگی علیرضا نظارت از شبکه جام جم پخش می شود، امروز با موضوع رصدخانه ملی بر روی آنتن رفت. در این برنامه پس از پخش آیتم‌ها و نماهنگ صبح پارسی؛ محمدامین نبی‌اللهی و آلاء خامه‌یار با حامد الطافی، مدیر رصد و کاربری علمی رصد خانه ملی به گفت و گو نشستند.