لیلا وصالی، کارشناس سواد رسانهای در برنامه صبح پارسی گفت: برای داشتن سواد رسانهای صحیح باید از شش نکته مهم مطلع باشیم؛ اول آنکه رسانهها هیچکدام بیطرف نیستند و به همین دلیل اخبار منتشر شده از تمام رسانهها با جهتگیری خاص آنها صورت میگیرد. آنچه به ما در تشخیص مسیر هر رسانه کمک میکند شناخت منافع اقتصادی آنها است.
رسانههای خصوصی و عمومی هر دو توسط یک منبعی از لحاظ مالی تامین میشوند در نتیجه شناخت مرکز یا فرد تامین کننده به این رسانهها نیز میتواند در شناخت خط فکری رسانه کمک کننده باشد.
وی افزود: برای تشخیص اعتبار پیامهای فضای مجازی نیز باید آنها را از نظر تخصصی و خبرگزاری مورد بررسی قرار دهیم؛ اعتبار تخصصی یعنی آنکه فرد منتشر کننده خبر در حوزه مربوطه تخصص داشته باشد و با تجربه در این زمینه اظهار نظر کند. بر این اساس اظهار نظر در حوزهای که تخصصی در آنها نداریم به معنای موثق نبودن و غیر حرفهای بودن خبر است.
او ادامه داد: معمولا اخبار فضای مجازی توسط افراد معروف صورت میگیرد تا مردم تحت تاثیر اعتبار اجتماعی آنها قرار بگیرند اما افراد باید در این شرایط چند نکته را در نظر بگیرند؛ برای مثال در ابتدا باید به این نکته پی ببریم که آیا فرد مورد نظر وجود خارجی دارد و آیا واقعا چنین اظهار نظری داشته است یا همه اینها ساختگی هستند. پی بردن به حقیقت این کار با یک جستوجوی ساده در اینترنت ممکن است. اخبار موثق توسط خبرگزاریهای قابل اعتماد یا صفحه رسمی فرد مورد نظر مورد تایید هستند.
وصالی گفت: نکته مهم دیگر بررسی تفاوت بین شایعات و اخبار جعلی هستند؛ شایعات همواره از ابهامات سرچشمه میگیرند و معمولا به دلیل کمبود اطلاعات به وجود میآیند. در مقابل اخبار جعلی به صورت عامدانه درست شدهاند.
وی اظهار داشت: شایعات نشانههای قابل تشخیصی مانند ادبیات عامیانه و غلط املایی دارند اما اخبار جعلی اهداف خاصی دارند که منابع واقعی و ناشناس دارند. اگر خبری واقعیت داشته باشد حتما منبع درستی دارد در نتیجه هر زمان یک خبرگزاری یک منبع را به صورت ناشناس بنامد، آن خبر به احتمال بسیار زیاد منبع موثقی ندارد چرا که خبرگزاریها همواره سعی دارند حرف خود را ثابت کنند و به همین دلیل هر موقع که بتوانند منبع اصلی خود را ذکر میکنند.
برنامه صبحگاهی "صبح پارسی"که از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۹ صبح به تهیه کنندگی مهرداد قطبیزاده از شبکه جام جم پخش می شود، امروز با موضوعسواد رسانهای بر روی آنتن رفت. در این برنامه پس از پخش آیتمها و نماهنگ صبح پارسی؛ محمد قاسمی و سارا شاکری بالیلا وصالی، کارشناس سواد رسانهای به گفت و گو نشستند.