ایمان رحمتی، کارشناس طراح داخلی و کارشناس معماری ایرانی اسلامی روز جمعه سی‌ام دی ماه به استودیوی شبکه جام جم آمد و درباره سالروز اتمام ساخت عمارت تاج محل توسط استاد احمد لاهوری، معمار ایرانی صحبت کرد.
رحمتی گفت: تاج محل را پادشاه گورکانی برای هدیه به همسر خود که در زایمان از دنیا رفته بود، ساخت که تنها بنایی است که برای ستایش از عشق ساخته شده است. در دورانی که همه بناها از سنگ تراورتن قرمز ساخته می‌شدند، در ساخت این بنا از مرمر سفید، از سه کشور تبت، چین و افغانستان استفاده شده است.
وی افزود: تاج محل حاصل کار ۲۲۰۰۰ کارگر و جابه‌جایی بار توسط ۱۰۰۰ فیل است. معمارهای برجسته این بنا، دو برادر ایرانی بودند. خطاطی و نقا‌شی‌های موجود در آن کار دو خوشنویس ایرانی، عیسی و امانت خان شیرازی است.
او اظهار داشت: به واسطه سردر بزرگ این بنا که ۵۶ فیت ارتفاع دارد، نوشته‌های بالایی اندازه بزرگتری نسبت به نوشته‌های پایینی دارند و لذا با نگاه از پاین به بالا، خطوط به نحوی صاف و منسجم به چشم می‌آیند.
وی در ادامه افزود: ممتاز محل، همسر پادشاه، در زایمان چهاردهمین فرزند خود از دنیا رفت. وی دو وصیت داشته است، اول اینکه بعد از فوت ایشان، پادشاه همسر دیگری را اختیار نکند و دو اینکه مقبره‌ای برای یادبودش بنا کند که پادشاه به هر دوی این وصیت‌ها عمل کرد.
رحمتی اظهار کرد: نقل است که پادشاه ۳۵ سال تمام به ماتم‌داری همسر خود نشسته و هر جمعه شب به مقبره او می‌رفته است. ساخت تاج محل نزدیک ۲۲ سال به طول انجامید. ۱۱ سال برای ساخت آن و ۱۰ سال برای تزئینات آن و سپس پیکر همسر پادشاه به آنجا منتقل شد.
او افزود: هزینه ساخت این بنا در آن زمان ۳۵ میلیون روپیه، معادل ۹۰۰ میلیون دلار کنونی بوده است. استفاده از سنگ مرمر در ساخت این بنا باعث شده که در صبح به رنگ صورتی، در ظهر به رنگ سفید و در غروب به رنگ طلایی دربیاید.
این بنا در کنار یک رودخانه قرار گرفته است که خاصیت زلال و رونده بودن آن به نوعی حاکی از پاکی روح همسر پادشاه است. نمادی از عشق، درد و پاکی است.
رحمتی گفت: خوشنویسی‌های موجود در این بنا، از اشعار فارسی و احادیث استفاده شده است. در مقبره زیر گنبد، ۹۹ اسم از اسما خداوند ذکر شده است. مقبره "ممتاز محل" به نوعی بنا شده که از چهار طرف در معرض نور باشد.
وی افزود: پادشاه گورکانی بیمار شد و فرزندش را جانشین خود کرد اما پس از بهبود حالش، از سمت فرزند خود اجازه بازگشت به مقام پادشاهی‌اش را دریافت نکرد و ۹ سال زندانی شد و در طی این سال‌ها، تنها همان فرزندی که ممتاز محل بر سر زایمان او از دنیا رفت، از پدر خود مراقبت کرد. پادشاه گورکانی پس از مرگ، در کنار همسر خود دفن شد.
وی در ادامه گفت: گنبد داخلی تاج محل ۵۶ متر ارتفاع دارد. این بنا بر یک هشت‌ضلعی بنا شده است که می‌توانیم اقتباس از این موضوع را در کاخ هشت بهشت اصفهان مشاهده کنیم. بین گنبد این بنا و مسجد شیخ لطف‌الله نیز شباهت‌های زیادی وجود دارد.
او اظهار کرد: این بنا مورد تاراج قرار می‌گیرد و در زمان استعمار هندوستان، توسط حاکم انگلیسی مرمت می‌شود. اکنون لوستری که در این بنا وجود دارد، هدیه نائب‌السلطنه انگلستان به بنای تاج محل در سال ۱۹۰۷ است.
وی در آخر گفت: این بنا از معماری ایرانی، اسلامی و هندی تاثیر گرفته است و شامل پنج قسمت اصلی از جمله میهمان‌خانه، مسجد تشکیل شده است. چهار مناره در اطراف بنای اصلی و با فاصله از آن وجود دارند که در صورت وقوع زلزله، آسیبی به بنای اصلی وارد نکنند. گنبد به شکل یک قطره اشک است. پادشاه معتقد بود که همسرش جایگاهی در بهشت دارند و این بنا، نمادی از خانه ابدی او روی زمین است.